IELTS – MẸO XỬ LÝ BÀI THI LISTENING MỚI NHẤT 2025

Trong bài thi IELTS Listening, việc nghe hiểu toàn bộ nội dung là quan trọng, nhưng để làm bài hiệu quả hơn, bạn cần làm chủ một số kỹ năng chiến lược – và một trong số đó chính là dự đoán thông tin trước khi nghe (prediction). Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách áp dụng kỹ thuật prediction trong IELTS Listening để tăng khả năng nghe hiểu, nhận biết từ khóa, ghi chú hiệu quả và xử lý paraphrasing – những yếu tố cốt lõi giúp bạn tối ưu điểm số.

Prediction – Dự đoán thông tin trước khi nghe là gì?

Dự đoán (prediction) trong IELTS Listening là kỹ năng quan trọng giúp thí sinh hình dung trước nội dung cần nghe và tăng độ chính xác khi trả lời. Đơn giản, đây là quá trình bạn sử dụng thông tin từ đề bài – như tiêu đề, câu hỏi, cấu trúc ngữ pháp, hoặc từ xung quanh chỗ trống – để suy đoán loại từ hay ý nghĩa sẽ xuất hiện trong đoạn nghe. Prediction không chỉ giúp bạn chuẩn bị tâm lý tốt hơn mà còn là chiến lược giúp xử lý thông tin hiệu quả khi chỉ được nghe một lần duy nhất.

Kỹ năng dự đoán đặc biệt hữu ích đối với các dạng bài yêu cầu điền từ vào chỗ trống – nơi thí sinh cần đưa ra câu trả lời ngắn gọn và chính xác. Những dạng bài thường gặp bao gồm:

• Sentence Completion: Điền từ để hoàn thành câu theo ngữ cảnh

• Table/Note/Flow-chart Completion: Hoàn thành bảng, ghi chú hoặc sơ đồ

• Summary Completion: Điền vào phần tóm tắt nội dung bài nghe

• Short Answer Questions: Trả lời ngắn gọn các câu hỏi dựa trên thông tin nghe được

Việc luyện tập dự đoán giúp bạn giảm bớt sự bất ngờ khi nghe, bởi bạn đã có một “bản nháp tinh thần” về nội dung sắp tới. Ví dụ, nếu bạn thấy trong đề có cụm “leaves at _______”, bạn có thể suy luận rằng cần điền một mốc thời gian. Điều này sẽ giúp bạn chú ý nhiều hơn đến các con số hoặc giờ giấc trong đoạn nghe, thay vì bị lạc vào những chi tiết không cần thiết.

Bên cạnh đó, việc hình dung trước dạng từ cần điền (danh từ, số liệu, tên riêng, v.v.) sẽ giúp bạn tập trung vào đúng từ khóa trong lúc nghe và nâng cao khả năng phản xạ với âm thanh thực tế. Đối với nhiều thí sinh, dự đoán còn giúp giảm áp lực tâm lý, vì bạn bước vào bài nghe với sự chuẩn bị sẵn sàng thay vì bị động chờ đợi thông tin.

Tóm lại, kỹ năng prediction trong IELTS Listening là một công cụ mạnh mẽ để hỗ trợ bạn trong quá trình làm bài, giúp tiết kiệm thời gian, tăng độ chính xác và duy trì sự tập trung suốt toàn bộ phần thi nghe.

Hướng dẫn chi tiết cách dự đoán thông tin

Trong phần thi IELTS Listening, việc hiểu rõ yêu cầu đề bài và xác định đúng loại từ cần điền là hai bước quan trọng giúp bạn tối ưu hóa điểm số và tránh những lỗi sai không đáng có. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết hai bước cơ bản nhưng thiết yếu trước khi bắt đầu nghe.

Bước 1: Đọc kỹ yêu cầu đề bài

Trước khi bắt tay vào nghe, bạn cần xác định rõ giới hạn từ vựng được phép sử dụng trong câu trả lời. Một ví dụ quen thuộc là:

NO MORE THAN TWO WORDS AND/OR A NUMBER
(Không quá hai từ và/hoặc một con số)

Nếu bạn ghi nhiều hơn số lượng từ cho phép, dù ý nghĩa có đúng đến đâu, bạn vẫn mất điểm hoàn toàn cho câu đó vì vi phạm quy định đề bài. Đây là một lỗi phổ biến mà rất nhiều thí sinh gặp phải do chủ quan hoặc thiếu kiểm tra kỹ phần hướng dẫn.

Một số mẹo nhỏ giúp bạn tránh lỗi sai ở bước này:

• Gạch chân yêu cầu giới hạn từ để dễ nhớ trong lúc làm bài

• Xem kỹ xem đề bài có cho phép dùng số hay không

• Tự nhắc bản thân giới hạn từ trước khi điền bất kỳ đáp án nào

Bước 2: Xác định loại từ cần điền

Sau khi hiểu rõ yêu cầu đề bài, bạn nên tiếp tục bằng việc phân tích ngữ cảnh câu hỏi để đoán loại từ cần điền. Đây là bước quan trọng giúp bạn định hướng rõ hơn khi nghe.

Các loại từ thường xuất hiện bao gồm:

• Danh từ (noun): chỉ người, vật, địa điểm (ví dụ: teacher, bus, London)

• Tính từ (adjective): mô tả đặc điểm (ví dụ: fast, quiet, important)

• Động từ (verb): mô tả hành động (ví dụ: run, speak, arrive)

• Trạng từ (adverb): bổ nghĩa cho động từ (ví dụ: quickly, silently)

Ví dụ minh họa:

Cụm “leaves at” chỉ rõ rằng chỗ trống cần một mốc thời gian cụ thể, như 9.30 a.m.. Nhờ đó, bạn có thể loại bỏ các thông tin không liên quan như tên người hay địa điểm trong lúc nghe, và chỉ tập trung vào các mốc giờ được nhắc đến.

Việc kết hợp nhuần nhuyễn hai bước này sẽ giúp bạn chủ động và chính xác hơn trong quá trình làm bài nghe.

Kỹ năng ghi chú hiệu quả khi nghe (Note-taking)

Trong bài thi IELTS Listening, kỹ năng ghi chú khi nghe đóng vai trò quan trọng trong việc giúp thí sinh lưu giữ thông tin một cách kịp thời, đặc biệt là những chi tiết nhỏ như số liệu, tên riêng, địa điểm hay thời gian. Vì băng nghe chỉ phát một lần, việc không ghi chú sẽ khiến bạn dễ dàng bỏ lỡ thông tin quan trọng và không thể quay lại để xác minh.

Tại sao bạn cần phải ghi chú khi làm LISTENING IELTS?

1. Băng nghe không phát lại – bạn chỉ có duy nhất một cơ hội để nắm bắt thông tin.

2. Bộ não con người không thể nhớ tất cả – đặc biệt là với những dữ liệu như số điện thoại, ngày tháng, địa chỉ hay tên người.

3. Ghi chú giúp giảm tải áp lực – khi bạn viết xuống thông tin nghe được, bạn không cần căng thẳng nhớ từng chi tiết, từ đó có thể tập trung hơn vào phần còn lại của bài thi.

Cách ghi chú hiệu quả và thông minh

• Đọc trước câu hỏi và gạch chân từ khóa: Điều này giúp bạn định hướng nội dung cần chú ý khi nghe.

• Tạo hệ thống ký hiệu viết tắt riêng: Ví dụ:

  • cf = confirm

  • ex = example

  • st = street

  • mtbike = motorbike
    Các ký hiệu này giúp bạn ghi nhanh hơn và tiết kiệm thời gian.

• Chỉ ghi những ý chính: Không cần viết thành câu hoàn chỉnh, hãy tập trung vào từ khóa, số liệu hoặc cụm thông tin cốt lõi.

• Ghi câu trả lời ngay khi nghe thấy: Không nên “để dành” đến cuối giờ, vì bạn có thể quên hoặc nhầm lẫn với các thông tin khác.

Những sai lầm thường gặp khi ghi chú

Trong quá trình làm bài IELTS Listening, nhiều thí sinh gặp phải các lỗi phổ biến khi ghi chú, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả làm bài và độ chính xác của đáp án. Dưới đây là những sai lầm thường gặp:

• Không ghi đầy đủ thông tin quan trọng: Đây là lỗi phổ biến nhất. Khi không ghi lại những dữ kiện chính như tên, số liệu hay thời gian, bạn sẽ dễ bị lúng túng khi quay lại trả lời câu hỏi.

• Mải nghe tiếp nội dung mới mà quên ghi đáp án: Việc quá tập trung vào phần tiếp theo khiến bạn bỏ lỡ thời điểm ghi chú thông tin vừa nghe được, đặc biệt là những câu trả lời xuất hiện thoáng qua.

• Không phân biệt được thông tin chính và phụ: Ghi chú lan man, không có chọn lọc sẽ làm bạn mất thời gian và dễ bỏ sót thông tin quan trọng cần cho câu trả lời.

• Không có hệ thống ký hiệu cá nhân: Ghi chú bằng cách viết đầy đủ sẽ khiến bạn mất thời gian, trong khi việc sử dụng ký hiệu hoặc viết tắt sẽ giúp ghi nhanh và hiệu quả hơn.

• Chờ đến cuối giờ mới ghi lại câu trả lời: Đây là một sai lầm nghiêm trọng vì bạn có thể quên mất thông tin hoặc nhầm lẫn khi nhớ lại sau đó.

• Ghi chú nguyên câu một cách dài dòng: Điều này không chỉ làm mất thời gian mà còn khiến bạn không kịp theo dõi nội dung tiếp theo trong bài nghe.

• Không luyện tập ghi chú thường xuyên: Thiếu thực hành khiến phản xạ ghi chú của bạn chậm và dễ bị rối trong phòng thi.

Việc nhận diện và khắc phục các lỗi sai trên sẽ giúp bạn ghi chú hiệu quả hơn, nâng cao khả năng nắm bắt thông tin và tăng cơ hội đạt điểm cao trong phần Listening của bài thi IELTS.

Nhận diện và tập trung vào từ khóa (Keywords)

Từ khóa là gì?

Từ khóa (keywords) là những từ ngữ mang trọng tâm ý nghĩa của câu hoặc đoạn văn. Chúng thường là:

• Danh từ (nouns)

• Động từ (verbs)

• Tính từ (adjectives)

• Trạng từ (adverbs)

Ví dụ:

“The conference will take place at Greenwich Hall on Monday.”

Từ khóa: Greenwich Hall, Monday

Cách luyện tập:

• Tập nghe và viết lại các từ khóa

• So sánh từ nghe được với transcript để nhận ra sự khác biệt

• Ghi nhớ âm tiết, trọng âm và phát âm chính xác

• Nghe và phân biệt các từ gần giống nhau (advertising ≠ appetize)

Hiểu và nhận biết paraphrasing (diễn đạt lại)

Trong phần thi IELTS Listening, một trong những thách thức lớn nhất đối với thí sinh là khả năng nhận diện thông tin khi chúng được diễn đạt lại bằng ngôn từ khác, hay còn gọi là paraphrasing. Đây là kỹ năng mà người nói sử dụng các từ đồng nghĩa, cấu trúc câu khác hoặc cách diễn đạt tương đương để truyền tải cùng một ý tưởng với câu hỏi trong đề. Chính vì vậy, bạn không thể chỉ phụ thuộc hoàn toàn vào từ khóa đã được in sẵn trong đề bài, mà cần phải linh hoạt và nhạy bén trong việc nhận ra sự biến đổi về ngôn ngữ.

Ví dụ minh họa:

• Câu hỏi trong đề: Coffee shops were compared to universities

• Băng nghe: “…these places performed a similar function to universities…”

→ Ở đây, cụm “compared to” đã được paraphrase bằng cách nói “performed a similar function to” – mang ý nghĩa tương đương nhưng dùng cách diễn đạt khác.

Các hình thức paraphrasing thường gặp:

Sai lầm phổ biến khi gặp paraphrasing:

• Nhầm lẫn với phủ định: Thí sinh thường bắt đầu nghe được từ khóa quen thuộc nên vội vàng chọn đáp án, mà không để ý rằng thông tin có thể bị phủ định hoặc thay đổi ngay sau đó.

Ví dụ dễ gây nhầm lẫn:

A: “So I’ll see you Thursday afternoon.”
B: “Sorry, I’m busy. How about Friday evening?”
A: “Fine, Friday at 7.”

→ Nếu bạn chỉ nghe câu đầu tiên, rất dễ chọn Thursday. Tuy nhiên, thông tin chính xác đã được thay đổi sau đó, và đáp án đúng phải là Friday at 7pm.

Luyện kỹ năng paraphrasing không chỉ giúp bạn nghe chính xác hơn mà còn tăng khả năng hiểu đa dạng cách diễn đạt tiếng Anh trong đời sống thực

Cách luyện tập các kỹ năng trên hiệu quả nhất

Để cải thiện kỹ năng nghe trong IELTS, việc nghe nhiều là cần thiết, nhưng nghe một cách có chiến lược và có phân tích mới thực sự đem lại hiệu quả lâu dài. Dưới đây là 4 bước luyện tập giúp bạn không chỉ tăng điểm số mà còn nâng cao khả năng sử dụng tiếng Anh trong thực tế.

Phân tích bài nghe sau khi làm xong

Sau mỗi lần luyện đề hoặc làm bài nghe, đừng vội bỏ qua phần transcript. Việc so sánh giữa đoạn băng nghe và đáp án của bạn là bước vô cùng quan trọng để rút kinh nghiệm.

• So sánh transcript với câu trả lời của bạn: Kiểm tra xem bạn đã nghe sai ở đâu – âm thanh, từ vựng hay cấu trúc?

• Tìm các từ hoặc cụm từ đã bị paraphrase: Điều này giúp bạn làm quen với cách diễn đạt khác nhau cho cùng một ý tưởng – một kỹ năng thiết yếu trong IELTS.

• Ghi chú những lỗi sai cụ thể: Nếu bạn nghe sai vì phát âm, nhầm từ, hoặc bỏ qua chi tiết quan trọng, hãy viết lại và ôn tập thường xuyên để tránh mắc lại lỗi tương tự.

Luyện nghe theo từng dạng bài

Thay vì luyện đề tổng hợp quá sớm, hãy tập trung rèn luyện từng dạng bài cụ thể như:

• Form Completion (điền vào mẫu đơn)

• Table Completion (điền vào bảng)

• Map/Diagram Labelling (hoàn thành bản đồ/sơ đồ)

Mỗi dạng bài có đặc điểm riêng về từ vựng, cách trình bày thông tin và mức độ khó. Việc luyện từng dạng giúp bạn hiểu sâu và làm chủ kỹ thuật làm bài, thay vì bị rối khi làm đề tổng hợp.

Tạo từ điển cá nhân về paraphrasing

Một cách rất hiệu quả để cải thiện kỹ năng nghe hiểu là tự xây dựng một cuốn “từ điển paraphrase” cá nhân.

• Ghi chú lại các cặp từ hoặc cụm từ được paraphrase trong bài nghe hoặc đọc.

• Chú ý phát âm và trọng âm của những từ này để tránh nhầm lẫn khi nghe.

Ví dụ:

• cheap ↔ inexpensive

• open a business ↔ set up a company

Xem phim và podcast có phụ đề tiếng Anh

Ngoài việc học qua các tài liệu học thuật, bạn nên mở rộng khả năng nghe hiểu trong môi trường tự nhiên hơn bằng cách xem phim, video hoặc podcast bằng tiếng Anh như TED Talks, YouPass, cùng nhiều trang web hữu ích khác.

Hãy bật phụ đề tiếng Anh để theo dõi cách diễn đạt trong ngữ cảnh thực tế – từ cách sử dụng từ vựng, cấu trúc câu, cho đến ngữ điệu khi nói. Đây là cơ hội để bạn tiếp xúc với tiếng Anh đời thường một cách sống động và trực quan.

Chú trọng đến việc nhận diện từ khóa và cách paraphrasing được sử dụng trong hội thoại, bởi đây là kỹ năng thường xuyên xuất hiện trong bài thi IELTS Listening.

Cuối cùng, hãy tập thói quen đoán trước nội dung khi nhân vật chưa nói xong – điều này sẽ rèn luyện phản xạ nghe nhanh và tư duy dự đoán, rất gần với kỹ năng prediction bạn cần làm chủ trong kỳ thi thực tế.

Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo các cách sử dụng tài liệu IELTS hiệu quả tại đây.

Tổng kết – Làm chủ kỹ năng nghe IELTS với chiến lược thông minh

Các kỹ năng như dự đoán (prediction), ghi chú khi nghe (note-taking) và nhận biết từ khóa (identifying keywords) trong IELTS Listening không phải là khả năng bẩm sinh, mà là những kỹ năng hoàn toàn có thể luyện tập và cải thiện qua thời gian. Việc kiên trì rèn luyện và áp dụng linh hoạt những chiến lược này sẽ giúp bạn nâng cao hiệu suất làm bài một cách rõ rệt.

Khi sử dụng thành thạo các kỹ thuật như paraphrasing và phân tích ngữ cảnh trước khi nghe, bạn sẽ:

• Tiết kiệm thời gian làm bài, không bị mất phương hướng khi chuyển câu

• Tăng độ chính xác trong việc lựa chọn đáp án đúng

• Giảm áp lực tâm lý, nhờ vào việc đã có sự chuẩn bị trước về nội dung và từ vựng

Điều quan trọng cần ghi nhớ là IELTS Listening không chỉ đơn giản là bài kiểm tra nghe hiểu, mà còn là bài kiểm tra khả năng phản xạ, tư duy và xử lý thông tin trong điều kiện thời gian hạn chế. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng các kỹ năng chiến lược sẽ giúp bạn chủ động hơn, thay vì rơi vào trạng thái bị động khi làm bài.

Vì vậy, nếu bạn thực sự muốn nâng cao điểm số, hãy đầu tư vào việc luyện tập các kỹ năng chiến lược thay vì chỉ nghe thụ động. Đó chính là con đường thông minh, thực tế và hiệu quả nhất để chinh phục phần nghe của kỳ thi IELTS.